اعجوبه‌های باتجربه معادله‌ها را بر هم می‌زنند اما از میانگین سنی هم غافل نشویمپرسپولیس 29 ساله می‌ماند؟
ابراهیم فتاحی – خبرنگار: این روزها در حوزه پرسپولیس یک نگرانی وجود دارد و آن بالا رفتن ترکیب و میانگین سنی است. این یک ایراد گرفتن بی سبب نیست. یک دغدغه به پشتوانه مسایل علمی است. این به معنای طرد بازیکنانی که سن بالاتری دارند نیست. ما درباره افراد صحبت نمی‌کنیم بلکه درباره مجموعه تیم حرف می‌زنیم. مجموعه افرادی که ممکن است ترکیب از آن‌ها بیرون بیاید، نه آن‌هایی که فعلا فقط تمرین می‌کنند تا اگر ظرفیت خود را نشان دادند، در آینده به ستونی برای تیم بدل شوند.
*قهرمان‌های 13 تا 62 ساله در المپیک 2020
سن یک عدد است. این را بارها در حوزه فوتبال شنیده‌‍‌ایم. در المپیک 2020، این قانون را بیش از پیش در عرصه ورزش شاهد بودیم. در همین المپیک یک ورزشکار 62 سال موفق به کسب مدال شد. اندرو هوی، سوارکار استرالیایی به تنهایی برای کشورش 2 مدال گرفت. هرچند قرار بود کار اصلی را اسب او انجام دهد ولی این یک شاهکار بود. او از سال 1984 در المپیک حضور دارد و به نظر بخواهد خود را برای 40 سال حضور در المپیک به پاریس هم برساند اگر جوان‌ترهای استرالیایی نتوانند از عهده رقابت با او برآیند.
در همین المپیک، اولین طلای ایران را مسن‌ترین عضو تیم، جواد فروغی 42 ساله در 10 متر تپانچه به دست آورد. تنها طلای المپیکی ایران در این رشته.
از سوی دیگر، در همین المپیک، شاهد قهرمانی ورزشکارانی از رده سنی نونهالان هم بودیم. نگاهی فراتر از توجه به جوان‌ها. موموجی نیشیا نونهال 13 ساله ژاپنی در رشته اسکیت قهرمان شد و نزدیک‌ترین رقیب او که نقره گرفت نیز رایسا لئال برزیلی و 13 ساله بود و نفر سوم هم نوجوانی 16 ساله از ژاپن به نام ناکایاما.
در ورزش ملاک اصلی، مهارت بدنی و ذهنی و آمادگی بدنی است. این‌ها را قبل از ورود به سن و سال بازیکنان فصل پیش روی پرسپولیس مطرح کردیم تا قبل از هر چیز موضع خود را روشن کنیم.
*اعجوبه‌هایی که معادلات را برهم می‌زنند و باورها را تغییر می‌دهند
مثال‌ها را مطرح کردیم که بگوییم گاهی هم این‌گونه است که افراد، معادلات را بر هم می‌زنند. معادلاتی که باور ما را می‌سازند. چرا راه دور برویم؟ سید جلال حسینی که همه تحلیلگران فوتبال را به تحسین واداشت یک نمونه روشن است. سید جلال اگر به حرف خودش بود که در مصاحبه چند سال قبل با نگارنده مطرح کرد ولی آن را قلم گرفتم باید پس از سومین قهرمانی پیاپی پرسپولیس در فصل هجدهم، از فوتبال خداحافظی می‌کرد ولی همه دیدیم چه شد و چه کرد؟ البته به نظر مشخص است که شاید در آستانه 40 سالگی سهم او از بازی‌ها کاهش یابد ولی هنوز نیاز به او احساس می‌شود هم به خاطر توانایی‌های فوتبالی و هم برای تزریق روح قهرمانی و روح پرسپولیس به تازه‌واردها که کنار او تمرین و بازی کنند.
همچنین وحید امیری را می‌بینیم که در 33 سالگی هنوز بهتر و بیشتر از جوان‌هایی می‌دود که از دقیقه 70 به بعد فرصت سازی می‌کنند تا بتوانند نفس بگیرند! همین امیری را کمتر کسی دید که در مرحله متمرکز لیگ قهرمانان 2020 چگونه با دوندگی بی‌امان طول و عرض زمین را بی‌وقفه طی می‌کرد و جور تازه‌واردها را می‌کشید تا آن‌قدر موردتوجه و تمجید قرار بگیرند و یحیی را از زیر بار فشار انتقادها خارج کنند و اگر نبود آن شکل بازی امیری، غیرممکن بود که تازه‌واردهای تیم به آن سرعت اعتمادبه‌نفس لازم را به دست آوردند. پس با وجود آنچه در ادامه می‌آید، این‌ها را هم دیده‌ایم و بازگو می‌کنیم.
آن‌ها اعجوبه‌هایی هستند که معادلات را برهم زده‌اند و خارج از این ضرب و تقسیم‌ها قرار می‌گیرند ولی این بر هم زدن معادله از عهده اعجوبه‌های جوان هم برمی‌آید که باید پیدای‌شان کرد. شاید یک نمونه‌اش دهقانی باشد که یحیی در او آنچه را دیده باشد که نوید کیا ندیده است.
*مسابقات فرسایشی و حضور در سه جام با میانگین 29 سال
با تمام این‌ها یک قاعده کلی است که شرایط ذهنی و بدنی ورزشکاران حرفه‌ای متاثر از سن و سال هم هست. همه ورزشکاران اعجوبه، با بدن‌ها و فیزیولوژی خاص نیستند. نگارنده در 38 سالگی می‌توانست 110 کیلو وزن را از پیچ شمیران تهران تا میدان تجریش با سرعت دویدن 9 کیلومتر بر ساعت بالا بکشد. 12 کیلومتر که همه‌اش سربالایی بود ولی در 44 سالگی دیگر این یک امر ناممکن شده است. مساله این است که ورزش حرفه‌ای بسیار سنگین‌تر از آن است که ما درباره‌اش می‌شنویم و می‌خوانیم. فشاری که بر این بازیکنان وارد می‌شود در مقاطعی می‌تواند خارج از تصور کسانی باشد که به شکل حرفه‌ای ورزش نمی‌کنند.
بار دیگر یادآوری می‌کنیم در اینجا در مورد افراد صحبت نمی‌کنیم. درباره کل مجموعه یک تیم صحبت می‌شود. بالانس بودن از همه جهات، لازمه بستن یک تیم خوب است. این قانون باید درباره شرایط سنی هم لحاظ شود. از این منظر همان‌طور که از هوادار و رسانه انتظار می‌رود شرایط سرمربی و مدیریت باشگاه با توجه به مسایل مالی و رقابت نابرابر پیش‌آمده با توجه با بی‌عدالتی در منابع مالی را در نظر بگیرند باید دغدغه هواداران و رسانه برای آینده تیم با توجه به شرایط سنی در نظر گرفته شود.
در طول فصل گذشته که طولانی و فرسایشی هم شده بود، بارها شنیدیم که یحیی گل‌محمدی ابراز گلایه و نگرانی کرد. تمرینات پرسپولیس همواره تمرینات 60 دقیقه‌ای بود. در یک تیم، فشار تمرین بر اساس آماده‌ترین بازیکن تنظیم نمی‌شود بلکه بر اساس میانگین این توان خواهد بود. این فشارها، برنامه‌های فشرده مسابقات، سفرهای پی در پی، فرسایشی شدن رقابت‌ها و موارد دیگری از این دست بازهم اتفاق می‌افتد. پرسپولیس بازهم باید در سه جام با تمام توان بجنگد. تیم‌های دیگر شاید بتوانند هرچند بازی یک بار با تمام قوا بجنگند ولی تیم‌های مدعی، به‌ویژه تیمی مانند پرسپولیس که همیشه حریفانش بیشترین توان را در مصاف با ان صرف می‌کنند مجبور است همه بازی‌هایش با تمام توان بازی کند و حالا پرسپولیس باید با تیمی با میانگین سنی 29 سال وارد این عرصه شود و این عدد دیگر بالاست.
*چرا 29 سال
قطعا به این مساله واقف هستیم کادر فنی که یحیی گل‌محمدی و حمید مطهری دارد، این‌ها را می‌داند و حواسش به این مسایل هست. نمی‌تواند غیر از این باشد. شاید مساله این باشد که به‌هرحال در نقل و انتقالات دست‌ها کمی بسته باشد. شاید اگر عدالت اقتصادی وجود داشت و میراث گذشته نبود شرایط فرق می‌کرد. قطعا این‌ها قابل درک است ولی به‌هرحال میانگین 29 سال هم واقعیت نگران‌کننده‌ای برای همین فصل و فصل‌های بعدی است. البته از سوی دیگر هم باید اذعان کرد پرسپولیس نمی‌توانست باتجربه‌هایی که راز و رمز قهرمانی را می‌دانند و روح پرسپولیس را می‌شناسند را کنار گذاشت. همین مساله ایجاب می‌کند پرسپولیس بازیکنان جوان‌تری را هم در اختیار بگیرد که همین حالا آماده حضور در ترکیب اصلی، حتی برای مراحل بالاتر لیگ قهرمانان آسیا باشند.
البته شاید بر سر عددی که عنوان می‌کنیم بحث وجود داشته باشد پس شاید لازم است که درباره نحوه محاسبه آن توضیح بدهیم.
در این محاسبه، نام 19 بازیکن قرار دارد که سن آن‌ها تجمیع شده است. 19 بازیکنی که احتمال انتخاب ترکیب از آن‌ها وجود دارد. فرض هم بر این است که کامیابی‌نیا هم با پرسپولیس ادامه خواهد داد. بازیکنانی مثل امیرمحمد یوسفی، جودکی، شریفی، خدایی، سلیمانی و امثال این‌ها محسوب نشدند که خب هر یک از این‌ها اگر بتواند سهم قابل‌توجهی از بازی در پرسپولیس را به خود اختصاص دهد به کاهش میانگین سنی کمک می‌کند.
سن بازیکنان هم با احتساب ماه‌هایی که از سن اعلامی گذشته، لحاظ شده است. مثلا فرجی در شروع بازی‌ها حدود 27 سال و 5 ماه دارد . علیرضا ابراهیمی 31 سال و 8 ماه.
اگر بازیکنی مثل محمد عمری بتواند مشکل سربازی را حل کند و از بازی‌های تیم برای خود سهمی بگیرد که ارزش آماری پیدا کند میانگین سنی به 28 سال و 6 ماه می‌رسد که بازهم بالا است.
البته شاید بدون تعارف این نتیجه بی‌توجهی کادر فنی و باشگاه به توصیه یک سال قبل باشد که از همان زمان باید حواس‌شان به لیگ یک هم می‌بود. برای شکار گرگ‌های گرسنه‌ای که سطح فوتبال‌شان از بسیاری از لیگ برتری‌ها بیشتر است.
*وضعیت میانگین سنی خطوط مختلف
درحال حاضر 2 دروازه‌بان پرسپولیس 30 و 32 سال دارند که این برای دروازه‌بانی سن بالایی نیست.
در خط دفاع 3 بازیکن بالای 30 سال و 4 بازیکن 24 تا 27 سال داریم که خوب است هرچند میانگین سنی خط دفاع نزدیک به 30 سال است و این بالاترین میانگین در میان 3 خط بازی است.
اگر ترابی و عالیشاه را جزو بازیکنان خط حمله لحاظ کنیم همراه با آل‌کثیر، مهدی‌خانی جوان و عبدی جوان‌تر به میانگین 27 سال می‌رسیم. در این میان شاید میانگین سنی نزدیک 29 سال، کمی برای خط میانی نگران‌کننده‌تر به نظر برسد به‌ویژه که باید دید رضا دهقانی بازیکنی خواهد شد که سهم قابل قبولی از بازی‌های پرسپولیس را به خود اختصاص دهد. در این شرایط بحث حضور محمد آبشک 34 ساله بحث‌برانگیز شد. البته در این ارتباط باز به همان قاعده کلی برمی‌گردیم که درنهایت باید با تصمیم سرمربی همراهی کرد و اگر بنا بر صلاحدید او، بازیکنی جذب شد هر یک از ما به سهم خود باید در آماده‌سازی بازیکن نقش خود را به درستی ایفا کند، نه این‌که وقتی با مهدی شیری تمدید شود، عده‌ای چنان به او هجوم ببرند بدون توجه که تخریب بازیکن خودی، اقدام علیه خود و پرسپولیس است.
نقد جای خود را دارد و درنهایت آنچه می‌ماند اصل حمایت است. نقد برای این است که همه دوست داریم بازیکنی داشته باشیم که وقتی او را ساختیم، مدت بیشتری برای ما بماند.
پرسپولیس همچنین در حال حاضر، در فهرست 25 سال، فقط مهدی‌خانی و شجاعی را دارد. عمری و عبدی هم در فهرست 23 سال هستند. البته در این لیست، یوسفی، شریفی و جودکی هم دیده می‌شوند که فعلا نشانه بازی کردن آن‌ها ظهور نکرده است. خدایی و سلیمانی هم در فهرست زیر 21 سال قرار دارند و شاید بازگشت امیر روستا و حسین پور که قرضی رفته بودند هم منتفی شود.
